Máy tính bỗng nhiên bị chậm đi và đây là cách để tìm ra vấn đề

Máy tính bỗng nhiên bị chậm đi hơn bình thường. Bạn có thể xác định nguyên nhân bằng cách sử dụng các công cụ chuyên dụng để theo dõi. Thông số thể hiện hiệu suất của từng thành phần linh kiện trong bộ PC của bạn .

Các cách kiểm tra hệ thống máy tính của bạn

Sử dụng Task Manager

Trình quản lý tác vụ (Task Manager) là công cụ quan trọng giúp bạn kiểm soát hiệu suất của máy tính. Microsoft đã thực hiện nhiều thay đổi và nâng cấp cho chương trình này trong những năm gần đây.

 

Để mở Task Manager, bạn có thể nhấn tổ hợp phím Ctrl + Alt + Del. Hoặc bạn cũng có thể gõ “task” vào ô tìm kiếm của Windows. 

Sau đó, chuyển sang tab Hiệu suất (Performance) và mở từng tab như CPU, Bộ nhớ (Memory), GPU, Ethernet. Giữ các tab này mở khi bạn làm việc bình thường trên máy tính và quan sát thông tin hiển thị. Nếu các chỉ số này thường xuyên vượt quá 80%, có thể máy tính của bạn đang gặp vấn đề.

Theo dõi nhiệt và hiệu suất CPU bằng Core Temp

Nếu máy tính của bạn liên tục bị tắt đột ngột hoặc chạy chậm hơn nhiều so với bình thường. Nguyên nhân thường là do CPU quá nóng. Điều này có thể do quạt làm mát bị lắp sai hoặc gặp trục trặc. Khi nhiệt độ CPU tăng đột ngột, mạch bảo vệ sẽ giảm tần số xung nhịp để tránh hư hỏng. Nếu nhiệt độ vẫn quá cao, CPU sẽ tự động ngừng hoạt động. Khiến máy tính tắt mà không có cảnh báo.

Để kiểm tra nhiệt độ của CPU, bạn có thể sử dụng phần mềm có tên Core Temp. Đây là một công cụ sử dụng miễn phí có thể xem các dòng củ và mới. Có thể liên tục cập nhật cơ sở dữ liệu với tất cả các mẫu CPU của AMD và Intel. Sau khi khởi động, phần mềm sẽ hiển thị dữ liệu nhiệt độ của CPU. Bao gồm nhiệt độ lõi riêng lẻ trên giao diện chính và ở góc dưới của thanh tác vụ.

Kiểm tra nhiệt độ hệ thống của máy tính

Trong cửa sổ chương trình, bạn sẽ thấy nhiệt độ tối đa mà CPU có thể chịu được tại mục “Tj. Max” và nhiệt độ hiện tại của CPU. Nếu nhiệt độ thường xuyên vượt quá 80 độ, có thể hệ thống làm mát gặp vấn đề. Lúc này, bạn nên kiểm tra bên trong máy tính để đảm bảo quạt đang quay và được gắn chặt vào CPU.

Nếu PC của bạn thực hiện các tác vụ quá chậm, nguyên nhân có thể là do CPU. Trong trường hợp này, hãy theo dõi biểu đồ sử dụng CPU trong Trình quản lý tác vụ. Bạn cũng có thể sử dụng công cụ giám sát hiệu suất của Windows bằng cách gõ “perfmon” vào ô tìm kiếm. Sau khi khởi chạy, hãy điều hướng đến Performance > Monitoring tools > Performance monitoring ở cột bên trái.

Lúc này, một biểu đồ sẽ liên tục được cập nhật, hiển thị thời gian xử lý ở phía dưới. Giá trị này cho thấy CPU cần bao nhiêu thời gian để xử lý một luồng công việc. Một luồng là các tác vụ cụ thể của chương trình, chẳng hạn như nhập văn bản, lưu hoặc in trong một trình xử lý văn bản. CPU càng mất ít thời gian để xử lý một luồng, thì hiệu suất càng tốt. Nếu giá trị giám sát hiệu suất thường xuyên vượt quá 80-90%, điều đó có nghĩa là CPU quá chậm và có thể cần được thay thế.

Kiểm tra RAM để tìm lỗi

Sự cố PC liên tục không chỉ do CPU mà còn có thể liên quan đến các thành phần bộ nhớ chính. Lỗi sản xuất hoặc quá nhiệt trong bộ nhớ không phải là điều hiếm gặp. Khi Windows không thể truy cập vào từng địa chỉ bộ nhớ riêng lẻ, hệ thống có thể bị sập.

Bạn có thể sử dụng Memtest để kiểm tra lỗi trong RAM. Tuy nhiên, phần mềm này cần một số chuẩn bị trước. Vì Windows không cho phép truy cập vào bộ nhớ đang được sử dụng, Memtest chỉ có thể kiểm tra phần RAM còn trống. Do đó, tốt nhất bạn nên khởi động lại máy tính, không mở bất kỳ chương trình nào sau đó và chỉ chạy Memtest. Vì Windows di chuyển các phần hệ thống của nó trong bộ nhớ, công cụ này cuối cùng sẽ kiểm tra toàn bộ RAM.

Memtest có thể kiểm tra tối đa khoảng 2 đến 3,5 GB bộ nhớ liên tiếp. Hãy kiểm tra trong Trình quản lý tác vụ. Vào phần Hiệu suất > Bộ nhớ để xem có bao nhiêu bộ nhớ khả dụng và chia giá trị (tính bằng MB) cho 2.000. Kết quả này là số lượng phiên bản Memtest bạn nên mở cùng lúc. Trong mỗi phiên bản, nhập 2.000 megabyte làm dung lượng bộ nhớ cần kiểm tra. Hãy để từng phiên bản chạy cho đến khi đạt 100% phạm vi kiểm tra. Theo nhà sản xuất, phương pháp này sẽ phát hiện 95% các lỗi bộ nhớ. Nếu Memtest phát hiện lỗi, chương trình sẽ dừng lại và thông báo. Khi đó, tốt nhất là bạn nên thay thế thanh RAM bị lỗi.

Kiểm tra card đồ họa

Card đồ họa cũng có thể gây ra sự cố, đặc biệt khi nó bị đẩy đến giới hạn bởi các trò chơi trên PC. Trong trường hợp này, GPU có thể bị quá nhiệt và gây ra lỗi bộ nhớ.

Bạn có thể kiểm tra nhiệt độ GPU trong Task Manger, tại mục Performance > GPU. Tuy nhiên, công cụ GPU-Z cung cấp thông tin chi tiết hơn. Công cụ này thu thập và hiển thị thêm các thông tin về phần cứng của GPU. Theo nguyên tắc chung, nhiệt độ của GPU không nên vượt quá 80 độ. Nếu vượt quá ngưỡng này, có thể xảy ra lỗi phần cứng. Nếu GPU-Z cho thấy nhiệt độ cao hơn, bạn nên kiểm tra xem quạt của card đồ họa có hoạt động và được gắn chặt hay không. Việc thay thế quạt có thể thực hiện được hay không còn tùy thuộc vào loại card đồ họa bạn đang sử dụng.

Bạn có thể sử dụng OCCT để kiểm tra bộ nhớ của card đồ họa. Trên giao diện người dùng, chọn mục “Kiểm tra” và sau đó chọn “VRAM” ở bên trái. Tiếp theo, chọn đúng card đồ họa và đặt thời gian kiểm tra. Mặc định là 30 phút, đủ cho hầu hết các card đồ họa, kể cả những card có nhiều bộ nhớ. Sau đó, nhấp vào biểu tượng bắt đầu ở phía dưới. Nếu chương trình phát hiện lỗi bộ nhớ, bạn sẽ cần phải thay thế card đồ họa.

Nếu trò chơi chạy chậm và giật, với tốc độ khung hình thấp, có thể do GPU đang bị quá tải. Bạn có thể kiểm tra điều này bằng công cụ 3DMark. Nhưng hãy lưu ý rằng phiên bản demo miễn phí của nó có nhiều hạn chế.

Kiểm tra ổ cứng

Nếu việc khởi động Windows đột nhiên mất nhiều thời gian hơn bình thường dù bạn đang sử dụng SSD. Bạn nên kiểm tra tình trạng của thiết bị lưu trữ. Công cụ Crystaldiskmark đã được chứng minh là hiệu quả trong việc kiểm tra tốc độ. Nó thực hiện nhiều lần kiểm tra và đo thời gian đọc, ghi dữ liệu. Nếu các kết quả cho thấy tốc độ giảm rõ rệt, bạn nên kiểm tra kỹ hơn. Crystaldiskmark không chỉ kiểm tra ổ cứng và SSD, mà còn có thể đo hiệu suất của ổ USB và ổ nhớ khác.

Để có phân tích chi tiết hơn, bạn có thể sử dụng công cụ SSD-Z. SSD-Z hiển thị thông tin kỹ thuật. Và nhiệt độ hiện tại của thiết bị lưu trữ, đồng thời liệt kê các giá trị SMART của ổ đĩa. Mặc dù SSD-Z cũng có tính năng kiểm tra hiệu suất, nhưng độ chính xác không bằng Crystaldiskmark.